30-08-2025

เรื่อง/ภาพ   ชาจีน

 

ขณะที่ฉันย่ำเดินบนทางเท้าในกรุงโซล ประเทศเกาหลีใต้ วาบความคิดบอกว่า นี่แหละคือ เมืองเดินได้ (Walkable City) เป็นเมืองที่ออกแบบมาให้คนสามารถเดินสัญจรได้อย่างสะดวก ปลอดภัย โดยใช้การเดินร่วมกับจักรยานและระบบขนส่งสาธารณะ ซึ่งไม่ได้เป็นการออกแบบ-วางผังเฉพาะย่านศูนย์กลางเศรษฐกิจ หรือย่านธุรกิจ (Downtown) เท่านั้น แต่ทุกๆย่านถิ่นของกรุงโซลที่ฉันสัมผัสเป็นเมืองแห่งการเดินอย่างแท้จริง

แม้จะเป็นประเทศในภูมิภาคเอเชียตะวันออก แต่กรุงโซลก็ถูกยกให้เป็นตัวอย่างเมืองเดินได้ทั่วโลก เช่นเดียวกับเมืองในกลุ่มยุโรป อย่างโคเปนเฮเกน ประเทศเดนมาร์ก และปารีส ประเทศฝรั่งเศส

นับจากปี 2017 กรุงโซลเริ่มขับเคลื่อนนโยบาย "Walkable City Seoul" เพื่อปรับปรุงคุณภาพชีวิตของประชาชนและสิ่งแวดล้อมในเมือง ปรับปรุงถนน ฟื้นฟูเมือง และสร้างสภาพแวดล้อมที่เน้นคนเดินเท้า โดยเหนี่ยวนำแนวคิด "Seoul-Style Urban Renewal" มาใช้ในการฟื้นฟูโครงสร้างที่เสื่อมโทรมให้กลายเป็นพื้นที่ที่ส่งเสริมการเดินและกิจกรรมทางเศรษฐกิจ

หลายย่านถิ่นที่ฉันย่ำเดิน ทั้งย่านเมียงดง แหล่งช้อปปิ้งตัวท็อปใจกลางกรุงโซลที่มีชีวิตชีวาและเดินได้สะดวก ย่านฮงอิก ฮงแด ใกล้มหาวิทยาลัยฮงอิก เป็นย่านที่คึกคักและมีชื่อเสียงในด้านวัฒนธรรม, ดนตรีอินดี้, ร้านค้าแฟชั่น, คาเฟ่, ร้านอาหาร และการแสดงของศิลปินข้างถนน ศูนย์รวมวัยรุ่นและคนรุ่นใหม่ของเกาหลี ถนนทุกสายในย่านนี้เดินได้และเดินดี

หมู่บ้าน “บุกชอนฮันอก” บ้านบนเนินเขา เล่นระดับตามเนินสูงต่ำสลับกันไปตามลักษณะภูมิประเทศ ถูกวางผังออกแบบเชื่อมโยงด้วยถนนสายเล็กๆ โดยมีฉากหลังเป็นตึกสูงระฟ้า อาจกล่าวได้ว่า ที่นี่เป็นตัวแทนความงดงามของกรุงโซล การดำรงอยู่กว่า 100 ปีของหมู่บ้านแห่งนี้ กลายเป็นเสน่ห์ เปิดเป็นแหล่งท่องเที่ยวให้ผู้คนจากทั่วโลกได้มาเดินชื่นชม เป็นแรงดึงดูดให้นักท่องเที่ยวที่มาเกาหลีใต้ต้องมาสัมผัสและเช็กอิน

บ้านราว 100 หลังคาเรือน เป็นบ้านที่มีคนอาศัยอยู่จริง นักท่องเที่ยวจึงต้องเที่ยวอย่างสงบ ใช้เสียงเบา โครงสร้างหลักของบ้านใช้วัสดุธรรมชาติ ได้แก่ ไม้ หิน และดิน หลังคาบ้านมุงด้วยกระเบื้องดินเผาคือ สถาปัตยกรรมที่งดงาม สะท้อนชัดถึงประวัติศาสตร์อันยาวนานที่อุดมไปด้วยวัฒนธรรมของประเทศ

เช่นเดียวกับหมู่บ้าน “อึนพยองฮันอก” ตั้งอยู่เชิงเขาบุกฮันซาน เขตอึนพยอง ในกรุงโซล แม้จะเป็นหมู่บ้านที่เพิ่งสร้างขึ้นมาใหม่เมื่อปี 2014 มีจำนวนราว 150 – 160 หลังคาเรือน แต่ทุกหลังคงสไตล์ความดั้งเดิม 100% โดยมีการออกแบบวางผังที่คำนึงถึงสภาพแวดล้อมและภูมิอากาศของเกาหลีใต้ ทั้งยังกำหนดผังของหมู่บ้านให้เป็นพื้นที่วัฒนธรรมที่ผสมผสานการอยู่อาศัยจริงของชาวเกาหลีและการท่องเที่ยว ทุกๆก้าวเดินของฉันในหมู่บ้าน 2 แห่งนี้ เดินได้อย่างเย็นใจ

ในเชิงของการท่องเที่ยว หมู่บ้านโบราณสไตล์เกาหลีแบบดั้งเดิม หรือ “ฮันอก” คือ เสน่ห์และ Magnet ของเกาหลีใต้ ที่ดึงการอนุรักษ์วัฒนธรรมมาเป็นจุดขายโดยไม่ต้องออกแรงอะไรมากนัก  

องค์ประกอบสำคัญของเมืองเดินได้ นอกจากเหนือจากทางเท้าที่กว้าง มีพื้นที่เพียงพอสำหรับคนเดิน ปราศจากสิ่งกีดขวาง และมีต้นไม้ให้ร่มเงา การผสมผสานการใช้ที่ดิน (Mixed-use land use) ถือเป็นอีกองค์ประกอบสำคัญที่ต้องผูกพ่วงด้วยที่อยู่อาศัย ร้านค้า และสถานที่ทำงานใกล้กัน และมีการเชื่อมต่อที่ดี กล่าวคือ มีเส้นทางที่เชื่อมโยงระหว่างพื้นที่ต่างๆ อย่างสะดวกสำหรับคนเดินและจักรยาน ทำให้ผู้คนใช้การสัญจรระยะสั้นได้อย่างปลอดภัย รวมถึงการออกแบบให้มีแสงสว่างเพียงพอ และมีมาตรการป้องกันอุบัติเหตุ

ทางเท้าในกรุงโซล ถูกออกแบบให้กว้างขวาง สะอาด และเป็นระเบียบ เน้นความสะดวกให้คนเดินเท้าเป็นหลัก มีการติดตั้งทางลาดสำหรับผู้ใช้รถเข็นและจักรยาน ทางเดินสำหรับผู้พิการทางสายตา และมีการวางระบบสาธารณูปโภคไว้ใต้ดินเพื่อทัศนียภาพที่สวยงาม นอกจากนี้ มีการออกแบบทางม้าลายแนวทแยง บางจุดทาสีเหลืองสะท้อนแสง (Yellow Carpet) เพื่อให้คนขับรถมองเห็นคนบนท้องถนนได้ชัดเจนขึ้น ช่วยเพิ่มความสว่างและความคมชัดของเส้นจราจรให้มองเห็นได้ชัดเจน

ต้นไม้ถูกออกแบบรวมอยู่ในผังเมืองของกรุงโซลอย่างตั้งใจ ทุกย่านถิ่นของกรุงโซลถูกแวดล้อมด้วยต้นไม้สีเขียว ถนนทุกเส้นปลูกต้นแปะก๊วยไว้ตลอดแนวทางเดินเท้า เป็นการสร้างสภาพแวดล้อมที่น่าอยู่และยั่งยืน ความเขียวขจีของต้นแปะก๊วย ช่วยลดอุณหภูมิของเมืองลงได้มาก เป็นแหล่งที่อยู่อาศัยของสัตว์ ช่วยดูดซับเสียง และมลพิษ

เมืองเดินได้ (Walkable City) เป็นแนวคิดการพัฒนาเมืองที่ให้ความสำคัญกับคุณภาพชีวิตของผู้คน ทำให้การใช้ชีวิตประจำวันสะดวกสบายและยั่งยืนมากขึ้น ซึ่ง “กรุงโซล” คือ เมืองแห่งการเดิน ที่ได้หลอมรวมความเป็นเมืองนิเวศอยู่ในตัวเองอย่างสมบูรณ์

 

ขอบคุณ ท่าอากาศยานเชียงใหม่ (ทชม.) บริษัท ท่าอากาศยานไทย จำกัด (มหาชน) โครงการศึกษาดูงานเส้นทางการบิน ณ สาธารณรัฐเกาหลีใต้ ระหว่างวันที่ 12 – 16 สิงหาคม 2568